Good cop, bad cop

6 december 2019

Net zoals we het wel gehad hebben met tergende bumperklevers op de autosnelweg en het vloekwaardige kabaal van bladblazers, zijn wij ook de lukrake commentaren en impulsieve tweets van de Amerikaanse president meer dan grondig beu. Zijn onvoorspelbare en willekeurige uitspraken over de evolutie in de Chinees-Amerikaanse handelsgesprekken laten de financiële markten echter telkens weer van links naar rechts uitslaan. Onze lezers weten intussen wel beter.

Zijn chaotische opmerkingen passen in een weinig origineel, maar consequent uitgevoerd tactisch plannetje dat je in iedere doordeweekse Amerikaanse misdaadserie kunt terugvinden. Bij het verhoor in het politiekantoor komt de bad cop eerst de verdachte schaamteloos afdreigen. Daarna komt de good cop langs om snel de bekentenissen op te tekenen, onder de belofte dat de bullebak dan niet meer terugkomt.

Enkele maanden heeft Trump weleens de rol van de good cop uitgeprobeerd, maar dat was weinig geloofwaardig en leidde vandaar niet tot enig resultaat. Denk maar aan Noord-Korea. Daarom heeft hij nu resoluut gekozen voor het andere personage, dat hem op het lijf geschreven staat.

Dit rollenspel wordt nogal doorzichtig toegepast in de lopende onderhandelingen met China. De dreigende argumenten van de president klinken echter geloofwaardig, zeker wanneer hij stelt dat voor hem de tijd niet dringt. Trump kan immers rustig afwachten tot na zijn waarschijnlijke herverkiezing in november 2020 om dan, zonder enige remming, zijn hele wapenarsenaal in te zetten tegen Chinezen, Fransen, Canadezen en alles wat hem in de weg loopt op het handelsfront. Enige redelijkheid, laat staan terughoudendheid, moet op dat moment niet meer verwacht worden. Het vooruitzicht van een dergelijk doemscenario moet de Chinese onderhandelaars tot grotere toegeeflijkheid dwingen.

De Amerikaanse president laat zich vandaar door de financiële markten ook geen deadline opdringen, maar 15 december blijft hoe dan ook een gevaarlijke datum. Zonder uitstel van de aangekondigde tariefverhogingen die op die dag zouden ingaan, zal China gedwongen worden tot een verregaande depreciatie van zijn munt waarbij de yuan zal verzwakken van de huidige 7,04 naar 7,20 yuan per US$.

Een dergelijke zet zal de directe impact van de tariefverhogingen grotendeels mitigeren maar dreigt tevens een nieuwe escalatie in de handelsoorlog in te leiden. De zenuwachtigheid van de markten hieromtrent vertaalde zich dan ook in een verhoogde volatiliteit van de Chinees-Amerikaanse wisselkoers.

Grafiek 1: Evolutie van de yuan/USD-wisselkoers

Grafiek 1: Evolutie van de Wereldindex aandelen (MSCI Wereld in euro, inclusief netto dividenden)

Er wordt echter nog altijd een vrij grote kans gegeven aan een positieve evolutie bij de lopende handelsgesprekken. Alleen is het verwachtingsniveau aanzienlijk bijgeschroefd. De financiële markten zouden nu al ruimschoots tevreden zijn met een uitstel van de nieuwe tarieven en een belofte om de lopende importtaksen geleidelijk naar beneden te brengen. Dit laatste is immers een expliciete eis van China om tot een (deel)akkoord te komen. De Chinese overheid heeft dan maar zelf het goede voorbeeld gegeven door de taksen op landbouwproducten uit de VS gedeeltelijk op te schorten.

Afwachten is het enige wat we intussen kunnen doen. En het hoofd koel houden, natuurlijk. Het is hierbij echter opvallend dat de volatiliteit op de aandelenmarkten relatief laag blijft. Zelfs bij een negatieve ontwikkeling kan een verdere rentedaling de klap immers voor een flink stuk neutraliseren.

Grafiek 2: Verwachte volatiliteit op de Amerikaanse beurzen (VIX)

Grafiek 1: Evolutie van de Wereldindex aandelen (MSCI Wereld in euro, inclusief netto dividenden)

De enige vrees die de Amerikaans president op dit moment moet hebben, is dat een eventuele escalatie de Amerikaanse economie in een recessie kan doen verzeilen. De kans hierop is weliswaar niet groot maar er zijn toch enkele waarschuwingen af te lezen uit de meest recente economische cijfers. Niets alarmerend, maar toch genoeg om aan te geven dat het conflict best niet tot het uiterste wordt gedreven. De conjunctuurprognose voor de industrie oogde opnieuw erg zwak en wist ons voor de derde keer op rij te ontgoochelen. Telkens weliswaar om zeer specifieke en eenmalige redenen. In de vorige maanden vooral omdat de langdurige staking bij General Motors een disproportionele invloed had; deze maand was de reden te zoeken bij de scherpe terugslag in de bestellingen bij Boeing. Maar ook de dienstensector kwam intussen minder sterk uit de hoek dan verwacht.

Grafiek 3: ISM-conjunctuurindicator in de VS, in vergelijking met de verwachte waarde

Grafiek 3: ISM-conjunctuurindicator in de VS, in vergelijking met de verwachte waarde

(De grijze band geeft de conjunctuurvoorspelling weer, gebaseerd op onderliggende trendindicatoren. Het groene punt is de laagste verwachte waarde.)

Deze cijfers zijn niet van aard om ons te verontrusten maar zouden de staf van de Amerikaanse president erop moeten wijzen dat de limieten van hun beleid steeds nadrukkelijker in zicht komen. De Amerikaanse conjunctuurindicatoren zijn nog voldoende robuust om een positief groeiverhaal voor te stellen, maar bevinden zich te kort bij een recessiesignaal om hier roekeloos mee om te springen.

Deze wat zwakkere Amerikaanse cijfers staan in contrast met de vooruitgang in China waarbij zowel de diensten als de industriële sectoren een opmerkelijke verbetering laten optekenen. Ook in Europa lijkt de ergste fase van de conjuncturele terugval, de zoveelste op rij, achter ons te liggen. Het herstel is echter nog bijzonder fragiel en de nieuwste cijfers over de industriële activiteit in Duitsland zaaiden snel nieuwe twijfels.

De eurozone heeft onmiskenbaar nood aan een doortastende fiscale politiek, naar het voorbeeld van Japan dat recent nieuwe budgettair-expansieve maatregelen heeft aangekondigd omdat ook in het land van de rijzende zon, de monetaire politiek haar grenzen heeft bereikt.

De meest directe repercussie van deze potentiële wijziging in het conjunctuurscenario valt af te lezen van de US$/ Euro- wisselkoers. Die bevindt zich nu pal op onze modelwaarde en vertaalt hierdoor de renteverschillen tussen de VS en de eurozone in een (beperkte) verzwakking van de valutakoers van de greenback.

Grafiek 4: US $ per EUR-wisselkoers ten opzichte van onze modelwaarde.

Grafiek 1: Evolutie van de WeGrafiek 4: US $ per EUR-wisselkoers ten opzichte van onze modelwaarde.reldindex aandelen (MSCI Wereld in euro, inclusief netto dividenden)

(Hoe hoger de rode lijn, hoe zwakker de US $ ten opzichte van de euro.)

Voor de aandelenbeurzen is de ontwikkeling bij de handelsgesprekken in de komende dagen weliswaar belangrijk, maar noch van fatale orde, noch aanleiding tot het aansteken van vreugdevuren. In het negatieve geval zullen de financiële markten met het nodige spektakel neerwaarts corrigeren maar vrij snel een herstelbeweging inzetten op basis van lagere rentetarieven. In het positieve geval zal de initiële opvering van de koersen wat getemperd worden door het besef dat het in 2019 al welletjes is geweest met de beurswinsten.

Aan onze asset-allocatie wijzigt er nauwelijks iets. Een zeer beperkte verlaging van de aandelenexposure niet te na gesproken maar deze aanpassing is hoofdzakelijk te wijten aan de licht gestegen volatiliteit op de markten. De obligatieposities werden vooral uitgebreid met bedrijfsobligaties in de eurozone en Scandinavië. Dat laat ons toe de lopende rendementen wat op te krikken op basis van de hogere rentevergoeding voor (goed gespreide) kredietrisico’s.

Moest u zich vervelen voor uw tv-toestel, werp eens een blik op de economische indicatoren en financiële markten. Steeds boeiend en spannend. Met de nodige cliffhangers en met garantie op een happy end. Als je lang genoeg geduld hebt.

Lees meer

  • De zon gaat op in het Westen

    9 december 2024

    Voormalig President Ronald Reagan stelde dat hij de VS als het Bijbelse Beloofde Land beschouwde, en liet er geen twijfel over bestaan dat dit in de letterlijke zin geïnterpreteerd diende te worden. Een flink deel van de Amerikaanse bevolking deelt die mening. Voor een ander deel staat de dagdagelijkse realiteit echter veraf van deze utopie. Maatschappelijke analyses wijzen op groeiende ongelijkheid, toenemende sociale problemen en een gapende kloof inzake ethische vraagstukken die leiden tot verscherpte politieke spanningen.

  • Amerika kleurt rood

    6 november 2024

    Het lijkt erop dat Trump – met overwicht – de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2024 naar zich toe zal trekken. In de media werd een nek-aan-nekrace voorspeld, maar daarbij werd (voor de zoveelste keer) onvoldoende rekening gehouden met het disproportionele systeem van kiesmannen. In de voorafgaande maanden van deze stembusgang namen de financiële markten een duidelijker standpunt in waarbij aan de Republikeinse kandidaat een kans van meer dan 70 % werd toegekend.

  • Tussen droom en bedrijfsresultaat

    23 oktober 2024

    Wie in de jaren 80 op een willekeurige luchthaven was gestrand, kon de tijd doden met het lezen van tientallen bedrijfsmagazines, gedrukt op blinkend papier, die erop wezen dat een Japanse hegemonie in het internationale zakenleven nakend was. Die werd aangevuurd door een ongehinderde expansie en succesrijke exportproducten.