Brennt Paris?

13 januari 2021

Het laat zich gemakkelijk raden waarom de immer volgzame generaal het deze keer wel aandurfde om het niet mis te verstane bevel van zijn onbetwiste leider te negeren. De hele zaak was toch al zo goed als verloren, zodat Von Choltitz de kans greep om zich te profileren als redder van Parijs. Hij hoopte hierdoor een aflaat te verkrijgen voor zijn weerzinwekkende misdaden aan het oostfront(1). De torpedokoppen die op alle iconische plaatsen van de Lichtstad waren gericht, bleven ongebruikt en de beruchte vraag van de Führer of Parijs in brand stond, bleef onbeantwoord(2).

Toch wegen de onzekerheid en de vrees voor een escalatie zwaar op de financiële markten. We kunnen ons immers moeilijk voorstellen dat de gewelddadige meute die het gebouw binnendrong dat symbool staat voor de Amerikaanse democratische waarden, het hierbij zal laten.

Het gemak waarmee de opgejutte betogers het best bewaakte stukje vastgoed van de VS konden innemen, verbaasde vriend en vijand. De president misschien nog het meest? Ondanks het heldhaftige verzet van enkele veiligheidsagenten leek het wel op een openmonumentendag. Het tragische verlies aan mensenlevens dat hiermee gepaard ging, zal de indringers op dat moment ontgaan zijn. Mits een beetje betere organisatie hadden de Trump-sympathisanten het Capitool gemakkelijk effectief kunnen overnemen. Maar wat vang je er dan mee aan? Je schiet hier niets mee op.

In ieder geval heeft Trump hiermee vooral zichzelf onherstelbare schade toegebracht. Dat hij met zijn verkiezingsnederlaag moeilijk kan omgaan, is één zaak. Dat hij sympathisanten vraagt om hun steun openlijk te betuigen is in die context zelfs enigszins begrijpelijk (niet te verwarren met: goed te praten). De daaropvolgende ontaarding in geweld is verwerpelijk, maar dat is bij vorige betogingen van zijn tegenstanders helaas ook voorgekomen.

De geladen symboliek om precies het thuis van de democratie binnen te trekken, maakt hem echter politiek zeer kwetsbaar. Met de nieuwe impeachment-procedure die nu wordt opgestart, zal Trump de annalen ingaan als de eerste president tegen wie tweemaal een afzettingsprocedure werd opgestart.

Deze keer overigens met een redelijke kans op succes omdat Trump hierdoor kan verhinderd worden om zich binnen een paar jaar opnieuw verkiesbaar te stellen. Zowel Democraten als een groeiend deel van de Republikeinse partijleden huiveren immers bij deze gedachte. Napoleon die terugkeert van Elba …

Ondanks zijn strapatsen kan Trump nadrukkelijk rekenen op een stevige achterban en zou een dergelijk initiatief zelfs succesrijk kunnen zijn. Het zou alleszins niet de eerste keer zijn dat een verliezende president na 4 jaar afwezigheid, terug het Witte Huis binnentrekt(3).

Tot enkele dagen na de officiële inauguratie van de nieuw verkozen president, zullen de financiële markten hun adem inhouden en gereserveerd blijven toekijken. De escalatie van het geweld en zelfs aanslagen zijn zeker niet uit te sluiten, gelet op het wapentuig dat wijd verspreid is in de VS. De gevolgen hiervan zijn moeilijk te overschatten. Enkel de effectieve aanwezigheid van Trump bij de officiële inzegeningsplechtigheid op 20 januari zou de gemoederen kunnen bedaren. Maar dat zal niet gebeuren(4).

Wanneer uiteindelijk de politieke rust zal zijn teruggekeerd, gaat opnieuw de rauwe dagelijkse realiteit de beurzen overheersen. De pandemie heeft intussen de wereldbevolking op de knieën gekregen maar zal tegen de zomer zelf bedwongen worden door de combinatie van de vaccins(5) en het warmere weer in het noordelijk halfrond. Tenzij we het deze keer opnieuw verprutsen door te snel te plooien voor de machtige lobbygroepen van de massa-evenementen en het voorbarige wegdeemsteren van de nodige discipline.

Wij houden vooralsnog een overwogen positie in aandelen aan. De lage rente, de voorziene financiële en monetaire stimuli en het verwachte economische herstel zullen de beurzen opnieuw hoger tillen, zij het volgens een ander patroon dan in 2020. De voorbije beursrally werd immers vooral gedragen door enkele zeer grote bedrijven, waarvan het bedrijfsmodel wonderwel paste in de context van versnelde digitalisering en automatisering.

De index van kleinere groeibedrijven heeft intussen echter deze van de Large Cap Growth ingehaald, niet alleen in de VS overigens want ook in Europa zijn de small caps bezig aan een opvallende opmars.

Grafiek 1: Grote en Kleine groeibedrijven in de VS sedert 01.01.2020. Nettoreturn in US $.

Grote en Kleine groeibedrijven in de VS sedert 01.01.2020. Nettoreturn in US $.

Dit betekent vooral dat de overtuiging van een substantieel economisch herstel in de tweede jaarhelft met de dag toeneemt, ondanks de politieke onzekerheid, de alarmerende berichten over het groeiende aantal besmettingen en het gezondheidssysteem dat in de VS en het VK onheilspellend kraakt.  

De grote Amerikaanse waarden (zoals Amazon, Apple, Google, Twitter en Facebook) die in 2020 nog het mooie weer maakten op de wereldbeurzen, moesten tijdens de afgelopen dagen nog bijkomend afrekenen met de gevolgen van de moeilijke keuze die moest worden gemaakt of Trump al dan niet zijn opruiende boodschappen via hun mediakanalen kon blijven verspreiden. Haatdragend volgens sommigen, vrije meningsuiting volgens anderen.

Dat enkele bedrijven kunnen beslissen om de zittende (en democratisch verkozen) president van het economisch en militair sterkste land de mond te snoeren (en dat effectief ook kunnen), legt de ware machtsverhoudingen bloot. Dit zal in de nabije toekomst verder moeten worden uitgeklaard, wat ongetwijfeld tot een inperking van hun quasi-monopolie (en dus ook inkomsten) aanleiding zal geven.

De Amerikaanse ISM-index, een belangrijke indicator voor de verwachte trend in de Amerikaanse industrie, ondersteunt alleszins een scenario van een krachtig economisch herstel. Ook al lijkt de laatste lezing(6) van deze conjunctuurvoorspeller ons ongeloofwaardig sterk, indien slechts de helft van de vooropgestelde opsprong bewaarheid wordt, dan volstaat dit om een brede opwaartse koersbeweging te helpen ondersteunen, eens we terug in kalmere politieke waters kunnen varen.

Ook bedrijven in alternatieve energie vielen de afgelopen weken op door hun bijzonder krachtig vertoon. Niet alleen batterijtechnologie, wind- en zonne-energie deden het voortreffelijk. Tot onze vreugde kenden eindelijk ook de pioniers die actief zijn in waterstoftechnologie, een belangrijke koersopsprong. Dit laatste bevestigt onze rotsvaste overtuiging dat er naast batterijen (met al hun beperkingen), in de nabije toekomst een reële kans moet worden gegeven aan waterstof, onder meer in de auto-industrie en zeker bij professionele toepassingen.

Grafiek 2: Evolutie van de wereldindex aandelen in vergelijking met de wereldindex van bedrijven die actief zijn in alternatieve energie (prijsindex in euro)

Evolutie van de wereldindex aandelen in vergelijking met de wereldindex van bedrijven die actief zijn in alternatieve energie (prijsindex in euro)

Deze sterke prestatie, die in november 2020 duidelijk een tweede adem heeft gevonden, is vanzelfsprekend toe te schrijven aan een verhoopte versnelde realisatie van het vergroende toekomstbeeld, na verkiezing van de milieubewustere Joe Biden.

Maar er is meer dan dat. De financiële stimuli die wereldwijd werden uitgewerkt om een krachtig en duurzaam economisch herstel te bewerkstelligen, bevatten substantiële inspanningen om alternatieve energie te promoten, die verder gaan dan de vroegere, nogal eenzijdige concentratie op elektrische auto’s(7).

Niet alleen zal er meer aandacht uitgaan naar een duurzame ontwikkeling van het energieaanbod, deze keer zullen hiervoor ook de nodige financiële middelen worden uitgetrokken.  

Moeten we, ondanks de diep tragische impact van deze pandemie, dit virus dan toch nog ergens dankbaar voor zijn?

[1] In dat opzet is hij alleszins geslaagd. De grammofoonplaat waarop zijn bekentenissen geregistreerd stonden, verdween op mysterieuze wijze. Von Cloltitz moest zich zelfs niet in Nürnberg komen verantwoorden en mocht zich in alle rust terugtrekken in een van de familiekastelen in Beieren.

[2] Deze beroemde vraag werd overigens niet aan de bevelhebber in Parijs gesteld, zoals dikwijls verkeerdelijk wordt voorgesteld, maar aan stafchef Jodl. Laatstgenoemde is wel terug te vinden in Nürnberg. Op het schavot, met name.

[3]Grover Cleveland deed hem dat reeds voor in 1893.  

[4] Het is overigens al 152 jaar geleden dat een zittende president niet aanwezig was bij de inhuldiging van zijn opvolger. Andrew Johnson gaf het kwalijke voorbeeld in 1869, na zijn nederlaag tegen Ulysses Grant.  Johnsons afwezigheid viel op door de symboliek die hierachter schuil gaat, maar bij de inauguratie van Lincoln in 1861 was hij ook al een opvallende afwezige. Hij stond immers samen met Abe op het verkiezingsbulletin. De reden? Hij was te dronken …

Een opvallende gelijkenis. Andrew Johnson is de enige president voor Trump die ook effectief aan een impeachmentprocedure werd onderworpen en dit voor een akkefietje in vergelijking met wat de huidige president nu ten laste wordt gelegd. Destijds bleef de ingezette procedure overigens ook zonder succes. Johnson wordt algemeen aanzien als een van de slechtste presidenten in de geschiedenis van de VS. Maar deze lijst is nog niet definitief afgesloten …

[5] Aan de kracht van deze vaccins twijfelen we niet. De prototypische sleutel om de code van dergelijke virussen te doorgronden, is al een 12-tal jaar geleden ontcijferd. Dit zette ons overigens in februari en maart nog op het verkeerde been omdat we dachten dat het virus daardoor snel afgeremd zou kunnen worden. De nodige aanvullende testen en administratieve procedures (waarvoor alle begrip) vertraagden echter de effectieve terbeschikkingstelling van het vaccin.

[6] De ISM-indicator voor de Amerikaanse industrie steeg van 57,5 naar 60,7. Een dergelijke hoge waarde voorspelde in het verleden een substantiële versnelling van de industriële activiteit.

[7] De impact op de totale CO2-uitstoot hiervan is immers relatief beperkt wanneer het volledige productieproces in kaart wordt gebracht en er wordt zelfs meer fijnstof uitgestoten omwille van het zwaardere gewicht van dergelijke voertuigen.

Lees meer

  • Het weer van morgen? Ongeveer zoals vandaag.

    6 januari 2021

    Het duurt meestal maar even, maar soms benijden wij het beroep van weersvoorspeller die bij het opstellen van zijn (of haar) prognose kan terugvallen op seizoenwendingen die min of meer vastliggen in het jaar en zich vooral gretig van de regel van de persistentie mogen bedienen. Een regel die met name inhoudt dat het weer van morgen in 70 % van de gevallen een kopie is van vandaag en vandaar slechts geleidelijk in de tijd wijzigt. Dit levert de kans om de voorspelling ruim bijtijds bij te sturen.

  • Don’t look back in anger

    22 december 2020

    Ieder jaar houdt wel zijn onaangename verrassing in petto maar wat 2020 voor ons te bieden had, sloeg iedereen met verstomming door ons een met een pandemie te confronteren, die in deze intensiteit in een eeuw niet meer was waargenomen. Het hallucinante aantal slachtoffers verwacht je in deze orde van grootte alleen tijdens oorlogsjaren.

  • 50 pond sterling

    11 december 2020

    U zal ons geen traan hebben weten plengen bij de aankondiging dat het VK de Europese Unie wenste te verlaten. Het bood een dubbel voordeel: enerzijds was de EU verlost van een lidstaat die van het systematisch neen-zeggen een uithoudingssport had gemaakt. Anderzijds was dit een nuttige wake-upcall voor Europa.