Duizend bommen en granaten

Het loont steeds de moeite om bij een conflict even in de schoenen van alle partijen te gaan staan om alle standpunten beter proberen te begrijpen. Niet om acties goed te praten of absurde standpunten over te nemen, maar om de beweegredenen te kennen en de volgende stappen die op het geopolitieke schaakbord worden gezet, in te schatten en (misschien) te voorspellen.

Daarom even kijken naar het Russische standpunt. Rusland voelt zich al een generatie lang vernederd na de afbrokkeling van het machtige Sovjetimperium en al 80 jaar onvoldoende gewaardeerd voor de immense inspanningen tijdens WO II. De grote Patriottische Oorlog zoals het daar wordt genoemd, zit nog zeer vers in het collectieve geheugen en – toegegeven – zonder het moedige verzet van het Russische volk zou de NATO nooit bestaan hebben. Vandaar dat de idee alleen al dat in haar voortuin, op een spreekwoordelijke boogscheut van Moskou, raketten van de NATO opgesteld kunnen worden, genoeg is om een frustratie te zien omslaan in agressie.

Een excuus is dan gauw gevonden. Zoals de vermeende massavernietigingswapens destijds de smoes waren om Irak binnen te trekken, is de al even verzonnen onderdrukking van de Russischsprekende minderheid in Oekraïne, voldoende om nu een militaire actie te verantwoorden. De voorafgaande indoctrinatie zorgt telkens voor de nodige ondersteuning bij de lokale achterban.

Wat aan de onderhandelingstafel niet kon worden bereikt, zal door precisiebombardementen en militaire agressie worden afgedwongen. Oekraïne mag geen NATO-land worden en dat doel zal bereikt worden door verregaande destabilisatie van het politieke regime in Kiev en – desnoods – mits jarenlange bezetting¹. Door moedig het statuut van neutraal land af te wijzen, dreigt voor Oekraïne het weinig benijdenswaardige lot van een vazalstaat. 

De VS zal niet rechtstreeks militair terugslaan; Europa kan en wil dan niet. Het Westen kan enkel terugvallen op harde economische en financiële sancties. Rusland is op dat vlak kwetsbaarder dan op militair vlak, maar zijn kaarten liggen niet zo slecht gelet op grote Europese afhankelijkheid van Siberisch gas, de grote vraag naar energie en het gebrek aan alternatieven op korte termijn. Poetin heeft dit moment niet zomaar gekozen, om zijn machiavellistische plan uit te voeren. 

De schade op de financiële markten op korte termijn is vanzelfsprekend aanzienlijk, temeer omdat de grondstoffenprijzen naar een nog grotere hoogte worden gekatapulteerd, wat de inflatie-indicatoren verder doet aanzwellen.

Maar paniek is, zoals steeds, een slechte raadgever. Wanneer de situatie niet verder escaleert, zullen de beurzen relatief snel terugkomen en na een initiële schrikreactie hun kalmte terugvinden. Hierbij moet echter rekening worden gehouden met hogere energieprijzen. Dat is zeker niet in het voordeel van de Europese industriële bedrijven.

Nadat we een van de ergste financiële crisissen in 800 jaar in 2008 hebben doorworsteld, in 2011 een fundamentele existentiële crisis op de euromuntzone hebben overleefd, zonder al te veel schade afscheid hebben genomen van de meest excentrieke president in het Witte huis in 250 jaar, om vervolgens vergast te worden op de grootste pandemie in 100 jaar, wordt ons nu de ergste militaire dreiging in 80 jaar voorgeschoteld. Drie keer raden wie (ook) deze keer zal winnen …