Zijn we voorbij de piek en klimmen we uit het dal?

De onderstaande grafiek toont de enorme menselijke kost die het coronavirus tot vandaag heeft aangericht: meer dan 3 miljoen bevestigde besmettingen wereldwijd en meer dan 210 000 gekende doden. Deze tol is enorm, maar is waarschijnlijk helaas nog een onderschatting van de echte dodentol. De New York Times berekende de oversterfte wereldwijd. Dat is het aantal mensen dat dit jaar meer gestorven is dan gemiddeld⁽¹⁾. Die cijfers geven aan dat er waarschijnlijk wereldwijd nog eens zo’n 40.000 mensen extra gestorven zijn aan het virus, bovenop het aantal dat vandaag gekend is.

Gelukkig toont de onderstaande grafiek ook nog iets anders, een reden tot optimisme. Het wordt uit de grafiek duidelijk dat de snelheid waarmee het virus zich wereldwijd verspreidt afneemt. Dat blijkt zowel uit het aantal besmettingen als het aantal doden. Al moeten we voorzichtig blijven want de verspreiding leek eerder al eens bijna gestopt te zijn toen eind februari de epidemie onder controle was in China.

Een gelijkaardige vertraging van de verspreiding zien we in vele Westerse landen. Daardoor beginnen veel landen nu de preventieve maatregelen af te bouwen. Vrijdag kondigde België zijn veelbesproken exitplan aan om de economie stap voor stap terug op te starten. Ook andere landen kondigden soortgelijke plannen aan, zelfs de meest getroffen landen zoals Italië. De maatregelen hebben hun werk gedaan om de verspreiding van het virus te vertragen, maar ze hebben ook een verlammend effect op de economie. Het is een hele verademing dat we terug op weg zijn naar de heropstart van het economisch leven.

De verspreiding van het virus is dan misschien een halt toe geroepen, COVID-19 is ver van verslagen. Economisch kunnen we dus ook niet verwachten dat we snel zullen terugkeren naar het scenario van voor de pandemie. De onzekerheid en het risico blijven groot. 

Wereldwijd blijven zowel de monetaire als fiscale overheden de stimulerende maatregelen verder uitbreiden. Hieronder volgen een paar voorbeelden van recent aangekondigde steunmaatregelen. Deze komen bovenop de al enorme hoeveelheid steun van de afgelopen weken, waarover we al vaker schreven (zie ondermeer: Het coronavirus en de financiële markten: de centrale banken en overheden in actie).

• VS: extra steunpakket van 484 miljard dollar voor kleine ondernemingen en ziekenhuizen, wat het totaal in de VS naar 3 triljard dollar brengt
• VS: de Federal Reserve koopt nu ook schuldpapier van kleine regio’s en steden
• Japan: Bank of Japan heeft aangekondigd dat het ongelimiteerd obligaties zal kopen en de hoeveelheid te kopen bedrijfsobligaties werd verdrievoudigd
• EU: Europese leiders kwamen overeen dat ze een hulpfonds zullen starten van 1 triljard euro om de Europese economie te ondersteunen in haar herstel na de coronapandemie
• China: verdere verlaging van de interestvoeten en de hoeveelheid reserves die banken moeten aanhouden, waardoor ze meer leningen kunnen uitgeven
• India: renteverlaging
• ...

Na de grote verliezen op wereldwijde aandelen eind februari en de eerste drie weken van maart (de MSCI World verloor in deze periode bijna 34 % uitgedrukt in euro) zijn beurzen beginnen te herstellen. Het herstel van de aandelenmarkten is begonnen, gedreven door de enorme steunmaatregelen van de wereldwijde overheden en de afremmende verspreiding van de pandemie. Zo steeg de MSCI World al 23 % sinds zijn dieptepunt op 23 maart. Markten houden ook steeds meer rekening met de heropstart van de economie, al moeten we blijven oppassen dat we hier niet te veel van verwachten. De heropstart zal volgens ons gradueel en gefragmenteerd gebeuren.

Analisten zijn hun verwachtingen ook volop aan het aanpassen aan de nieuwe realiteit. Zoals je hieronder ziet, verwachten analisten nu een aanzienlijke winstdaling, zowel in de VS als in Europa. Net zoals voor ons, is het ook voor de analisten nog koffiedik kijken hoe zwaar de impact van het virus zal zijn en of het virus nog terug zijn kop zal opsteken later in het jaar. Het is zeker niet uitgesloten dat deze winstverwachtingen nog eens naar beneden aangepast zullen worden.

In tegenstelling tot op de aandelenmarkten, kunnen we op de obligatiemarkten nog niet spreken van een stevig herstel. In februari en maart gingen de risicovolle obligaties mee met de aandelenmarkten onderuit. Dat zie je in de onderstaande grafiek die het renteverschil van risicovolle obligaties ten opzichte van de Duitse of Amerikaanse staatsobligaties weergeeft. Hoe hoger de lijn, hoe groter de druk was op de obligatiekoersen van de respectievelijke landen (Italië, Spanje) of activaklassen (Amerikaanse en Europese bedrijfsobligaties met BBB rating). Deze renteverschillen zijn na hun opstoot eerder gestabiliseerd en zijn maar in beperkte mate hersteld de afgelopen maand. De redenen daarvoor zijn de nog altijd beperkte liquiditeit op de markt van de bedrijfsobligaties en de onmacht van de Europese regeringsleiders om echte Europese solidariteit te tonen.

Voor ons zijn de aandelenmarkten vandaag correct gewaardeerd. Na het turbulente beursverloop en de naar beneden bijgestelde winstverwachtingen zien we nu risicopremies voor aandelen die iets hoger liggen dan gemiddeld. Een hogere risicopremie dan gemiddeld lijkt ons ook verantwoord gezien het grotere risico dat er vandaag bestaat (bijvoorbeeld het risico dat de pandemie terug opflakkert en/of bedrijven toch meer gaan afzien dan initieel ingeschat). 

De snelle en adequate steunverlening van de centrale banken en overheden, de voorzichtige versoepeling van de lockdownmaatregelen en de hoop op een werkend geneesmiddel en vaccin stemmen de beheerders licht positief. Toch kan de schade van het coronavirus vandaag onmogelijk exact gekwantificeerd worden en blijft de toekomst onzeker. Daarom houden we vandaag een neutrale visie aan in de kernfondsen. Zo kunnen we wat winst nemen na een beursstijging, of profiteren van de dalingen om wat bij te kopen.

Binnen het aandelengewicht hebben we onze focus op onze langetermijnthema’s nog eens vergroot. Nu bewezen is dat één virus de hele wereldwijde economie kan lamleggen zullen bedrijven nog meer inzetten op digitalisering en de beveiliging van hun productieketens en -processen. Onze langetermijnovertuigingen zijn al langer gericht op deze trendrichting, de ‘nieuwe economie’, zoals robotisering, beveiliging en e-commerce.

De blootstelling aan obligaties uit perifeer (onder andere Spanje, Italië en Portugal) Europa werd nog verhoogd omwille van de opgelopen renteverschillen en de aangekondigde steun van de Europese Centrale Bank. Dat was vooral het geval in Italië doordat de markt haar geloof in de Europese solidariteit terug lijkt te verliezen. Wij geloven steevast dat Europa Italië niet kan en zal laten vallen en beschouwen deze toegenomen renteverschillen dus als een opportuniteit om bij te kopen. 

Het blijft essentieel om je voor je beleggingen niet te laten leiden door emotie. Niet door de paniek die weelderig tierde een maand geleden, en ook niet door de euforie die we nu op sommige dagen zien terugkeren op de markten. Voor beleggers blijft dezelfde filosofie gelden: blijf altijd in de markt met een brede, wereldwijd gespreide beleggingsportefeuille die 1 op 1 aansluit bij je risicoprofiel. In onze kernfondsen zorgen we enerzijds voor een gezond evenwicht tussen voldoende onderliggende instrumenten die als gedeeltelijke buffer dienen wanneer de markten opnieuw zouden dalen. Anderzijds zorgen we ervoor dat we zodanig gepositioneerd zijn dat we mee kunnen profiteren van de heropleving zoals we die de afgelopen maand gezien hebben. Dat is minstens even belangrijk.

We blijven ons volledig focussen op een zorgzaam en professioneel beheer van de investeringen van onze klanten. Elke dag en in alle omstandigheden. En in het bijzonder in de uitzonderlijke omgeving van vandaag.