1.000 bommen en granaten

Wellicht bent u verbaasd dat er (voorlopig) weinig of geen financiële impact te zien is na de vervaarlijke escalatie aan het geopolitieke front. Op de beurzen zijn we aan het een en ander gewend geraakt, zeker na de onwaarschijnlijke reeks turbulenties die de financiële markten sinds het begin van dit vermaledijde decennium moesten ondergaan.

De Amerikaanse aanval op de nucleaire sites in Iran vindt ongetwijfeld zijn plaats in de geschiedenisboeken, maar is hooguit het einde van het begin van een geopolitieke kettingreactie die tot een andere wereldorde zal leiden. De ingehouden vergeldingsacties en de onmiddellijke instemming met het staakt-het-vuren door het Iraanse regime duidt erop dat hun reflex tot zelfbehoud de ingebakken haat ten opzichte van de VS en Israël overstijgt.

De recente gebeurtenissen vormen slechts een stuk van de complexe puzzel die is gelegd door capricieuze invallen van de Amerikaanse president. Zoek er vooral geen masterplan achter. Het zijn maar impulsieve ingevingen die een chaotische reeks van onvoorzienbare gebeurtenissen in gang zetten en die alles in beweging brengen wat niet stevig vastgesjord is.

Intussen raken de financiële markten (en in het bijzonder de aandelenbeurzen) steeds overtuigder van hun eigen potentieel. In weerwil van alle politieke bokkensprongen, hebben de beurzen een opwaarts traject uitgestippeld voor zichzelf, bewust van het gevaar dat loert in de steile afgrond langs deze bergpas.

Wat tot nu alleen baron von Münchhausen naar eigen zeggen vermocht – zich aan de eigen haardos uit het moeras ophijsen – bleek in 2025 ook mogelijk voor de meeste aandelenindices.

Maar achter de algemene beweging van de beursindices gaan belangrijke sectorale rotaties schuil en voltrok zich een belangrijke geografische accentverschuiving.

De opvallend sterke beursprestaties van Europa is vooral toe te schrijven aan de koersevolutie van aandelen in de defensiesector en de commerciële banken. Beide zijn met ongeveer 40 % gestegen sinds het jaarbegin.

De index van de commerciële banken in de eurozone scheerde nieuwe toppen, grotendeels geïnspireerd door de massieve uitbreiding van hun financiële marge. Die evolutie vond vooral in de afgelopen jaren plaats en is slechts met vertraging in de beurskoersen van deze banken terechtgekomen. Deze indicator wijst nu diametraal in de andere richting. Een teken dat men omzichtig moet omspringen met de overweging van de Europese banksector in aandelenportefeuilles.

De bijzondere prestatie van de Europese defensiesector heeft zijn welbekende redenen. Deze aandelen waren in het verleden sterk onderwogen in de meeste beleggingsfondsen, meestal op basis van de duurzaamheidscriteria.

Gelet op de politieke beslissing om de militaire bestedingen in Europa sterk op te voeren, wordt een blijvende impuls verwacht voor diverse bedrijven in deze deelsector. Hou er wel rekening mee dat de koers van deze aandelen al voor een belangrijk deel van de toekomstige toestroom van winsten in rekening gebracht heeft.

De EMU-index (uitgedrukt in euro en inclusief dividenden) leverde met 12,5 % sinds het jaarbegin een knalprestatie af, te meer omdat de NASDAQ-index (met een stijging van ‘slechts’ 6 % in dollartermen) dit jaar op ruime afstand bleef. Door het verlies van de dollar/euro-koers loopt de achterstand van de NASDAQ-index zelfs op tot 18 %[1].  Dat is voor de helft toe te wijzen aan dollarzwakte, de andere helft is te wijten aan de restrictie van uitvoer van microchips naar China en gevolgen van de Chinese ban op de uitvoer van zeldzame metalen. 

Uitgedrukt in de eigen munt staat de NASDAQ-returnindex wel opnieuw op een recordniveau en op een zucht na geldt dat ook voor de algemene S&P-index. De dalingen die we in maart (totaal onnodig) moesten ondergaan en die nog verder werden uitgediept na de absurditeiten van 2 april in de rozentuin van het Witte Huis, zijn intussen volledig uitgeveegd. En dat ondanks de blijvende onzekerheid door de onsamenhangende politiek, de dreigende onzekerheid en het oplaaiende geweld.

De boer ploegde voort, ondanks alles, en blijkbaar zelfs wanneer hem de vaste grond onder zijn voeten wordt ontnomen. Bij uitbreiding geldt dit voor alle hardwerkende mensen, want intussen verbeterden de techneuten de efficiëntie van hun microchips en de nerds versterkten hun rekenkracht met een kwantumsprong. Een ontwikkeling die waarschijnlijk belangrijker zal zijn voor de economische ontwikkeling maar die (zeer ten onrechte) weinig aandacht heeft gekregen in de huidige context. Onderzoekers perfectioneerden hun geneesmiddelen, marketeers wisten hun producten nog beter te verpakken en bedrijven leverden recordresultaten. Intussen zagen consumenten hun besteedbaar inkomen aangroeien, dankzij de uitzonderlijke demografische context die de tewerkstellingsgraad uitzonderlijk hoog houdt.

Maar economisten blijven knarsetandend achter, want het had nog veel beter kunnen zijn. Alle bovenstaande ontwikkelingen hadden zich normaliter moeten vertalen in beursniveaus die het huidige peil in belangrijke mate overstijgen. De gerealiseerde inflatie ligt immers lager dan verwacht en de gepubliceerde bedrijfswinsten zijn aanmerkelijk beter dan initieel aangenomen. Door doorgedreven productiviteitsverhogingen en een gedisciplineerde arbeidsmarkt bleef de looninflatie beperkt, ondanks de historisch lage werkloosheidsgraad. De Amerikaanse centrale bank kreeg zo (onverwacht) veel ruimte om haar beleidstarieven te verlagen en de Amerikaanse economie kon een (nog) hoger groeipad opzoeken...  Om zo’n scenario toch zo grondig te verknallen, moet je zeer diep in de grabbelton van dwaasheden tasten.  

Het is echter zeer bemoedigend om vast te stellen dat de beurs zelfs een politiek mistasten van die omvang vrij snel achter zich kan laten. De strijd is echter nog niet gewonnen, want de kans is zeer groot dat Trump zijn smadelijke nederlaag in de handelsoorlog met China zal wreken op een zwakkere tegenstander, met name de EU. Daarenboven heeft hij ook een aantal stevige argumenten om een verhoogd invoertarief te vragen voor Europese producten, wat aanleiding zal geven tot enkele vergeldingsmaatregelen vanwege de EU. Veel gedoe om relatief beperkte bedragen.

Hou intussen het roer stevig vast en laat je niet afleiden door de vreemde ontwikkelingen die nog gaan volgen. De economie is momenteel sterk genoeg om ze te absorberen, zij het met frisse tegenzin en wat barsten in het plafond.