Terugblik op een bewogen maand

Volgens Mark Twain is oktober een bijzonder gevaarlijke maand om in aandelen te beleggen. ‘En dat geldt evenzeer voor september, november én de andere maanden van het jaar,’ voegde hij er met gesmaakt sarcasme aan toe in een van zijn romans uit 1894.

Ondanks die waarschuwing zette oktober zijn opmars gewoon verder. De S&P 500-index, de technologiebeurs Nasdaq en de aandelenindex van de eurozone bereikten in oktober nieuwe recordniveaus.

De investeringsgolf in AI blijft de belangrijkste motor achter de groeiverwachtingen op de beurs. Ondanks het geopolitieke gewoel stuwen die investeringen de aandelenmarkten schoksgewijs vooruit. Het uitgangspunt hierbij is een verwachte toename van meer dan 75 % van de bedrijfsresultaten in de Amerikaanse technologiesector over de komende 3 jaar. Die toename komt voornamelijk door de verhoopte toename van de productiviteit die AI-toepassingen zullen veroorzaken.

Dat verwachtingspatroon heeft zich vertaald in historisch hoge koers-winstverhoudingen en stratosferische prijsniveaus van bedrijven die (on)rechtstreeks gelinkt zijn aan AI. Op basis van de huidige bedrijfswinsten noteren de S&P-500 aandelen tegen een koers-winstverhouding die het langjarige gemiddelde in ruime mate overstijgen.   

Dit duidt ofwel op een extreme, dure waardering, ofwel op uitzonderlijke groeiperspectieven. Soms krijgt de ene interpretatie de overhand boven de andere. Dat heeft opwaartse golven of neerwaartse schokken op de aandelenbeurzen tot gevolg.

Als de positieve vooruitzichten uitkomen, zal uiteindelijk blijken dat de betrokken bedrijven nu voor een prikje te koop staan. Maar bij de minste twijfel zullen er scherpe tussentijdse neerwaartse correcties volgen. Dat is de afgelopen dagen al gebleken. Er hoeft niet eens een directe aanleiding te zijn voor een snoekduik op de beurzen, met de sterkst gestegen waarden als eerste slachtoffers. Door de aanhoudende beurshausse staat het beleggersbos immers kurkdroog. Een verstrooid weggeworpen lucifer volstaat dan voor flinke brandschade.

Ondanks uitstekende bedrijfsresultaten kregen bedrijven als Palantir te maken met een neerwaartse koersreactie. Eerder moest ook megabedrijf Meta Platforms¹ (het vroegere Facebook) spitsroeden lopen. De reacties op deze resultaten, maar ook bijvoorbeeld die van Microsoft, tonen dat een stevige omzetgroei en grote AI-investeringen niet langer volstaan. Nee, het wordt ook tijd dat bedrijven tastbare resultaten kunnen voorleggen van de gigantische CAPEX die de voorbije jaren aan de uitbouw van de AI-capaciteit werd besteed. Apple, maar vooral Alphabet en Amazon lijken al een stap verder in dit proces. Zij werden daar recent voor beloond op de beurzen.

Om de recente neerwaartse koersreacties wat beter in perspectief te plaatsen: de Nasdaq-index leverde weliswaar een tweetal procenten in tijdens de afgelopen dagen, maar steeg meer dan 30 % sinds begin april van dit jaar. En dat ondanks de scherpe verliezen die volgden op de burleske aankondigingen op Liberation Day in de Rozentuin van het Witte Huis.

Beleggers zijn zich helemaal bewust van het gevaar van scherpe correcties. Toch is de lokroep van de sirenes – die de uitzonderlijke kansen van de nieuwe industriële revolutie zeer uitnodigend bezingen – onweerstaanbaar. De groei van de bedrijfsresultaten van technologiebedrijven dient als houvast tijdens woelige beursdagen. Daardoor herstelt de markt snel na elke terugval.

Over het afgelopen kwartaal wisten de gerealiseerde bedrijfsresultaten de (hoog opgelopen) verwachtingen glansrijk te overtreffen. De meerderheid van de Amerikaanse bedrijven heeft zijn wedervaren over het 3de kwartaal van 2025 intussen al kenbaar gemaakt. Daaruit blijkt dat de winstcijfers in ruim 80 % van de gevallen, de initieel verwachte ‘double digit’-groei overvleugelen en dit gemiddeld met 8 %.

De meest positieve verrassingen werden opgetekend in de financiële sector en bij de technologiewaarden, die hun verwachte groei aanzienlijk overtroffen. Ook de nutsbedrijven en consumentengoederen leverden een substantiële bijdrage aan de totale kwartaalgroei.

De tegenstelling met Europa is groot. Hier boekt maar een kleine meerderheid van de bedrijven betere bedrijfswinsten dan de verwachte groei van 4,3% liet vermoeden. Deze toename moet echter grotendeels worden toegeschreven aan de winsten in de banksector.

De afgelopen maand viel er ook op geopolitiek vlak hier en daar wat goed nieuws te rapen. Zo lijkt het Amerikaans-Chinese handelsconflict (voorlopig) te bedaren, nadat de Chinese leider aangaf dat hij zijn wurggreep op cruciale Amerikaanse technologie zou versoepelen.

Dat gebeurde door de meest restrictieve maatregelen over de uitvoer van zeldzame aardmetalen met een jaar (?) uit te stellen. Maar dat neemt de dreiging van een toekomstige drooglegging niet weg. Het toont alleen zeer duidelijk dat de VS met gênant gemak onder druk kan worden gezet wanneer China dreigt zijn troefkaarten op tafel te gooien.

De scherpe koersdalingen van de mijnen voor zeldzame aardmetalen buiten Chinese controle, die volgden na de voorlopige opschorting van de exportban, lijken dan ook wat ondoordacht. Deze mijnen hebben een groot strategisch belang en zullen daarom in de toekomst opnieuw de belangstelling van langetermijnbeleggers weten op te wekken.

De Amerikaanse CPI-cijfers bevatten ook goed nieuws. Ze werden door de sluiting van de Amerikaanse overheidsdiensten met veel vertraging gepubliceerd. De inflatie koos wel een opwaarts pad, maar de prijsstijgingen vielen mee en bleken minder erg dan gevreesd.

De initiële angst was ingegeven door de verwachte impact van de tariefverhogingen. Daarvan wordt ongeveer de helft doorgerekend aan de Amerikaanse consument. Toch daalden de prijzen van lokaal geproduceerde goederen en vooral diensten. Dat neutraliseert de opwaartse prijsdruk van geïmporteerde goederen voor een onverwacht groot deel. Sterker nog: nadat de eenmalige impact van de gestegen importprijzen is verwerkt, duiden de inflatieverwachtingen op een verdere, geleidelijke afname van de consumptieprijsinflatie.

Deze cijfers boden de Fed-voorzitter voldoende ruimte om de beleidsrente opnieuw te verlagen. Volgens onze laatste berekeningen is het dalingspotentieel beperkt tot nog 2 extra ingrepen van telkens 0,25 %, gepland voor januari en juli 2026. 

De ECB houdt vast aan dogmatische, achterhaalde inzichten uit de vroege jaren 60. Die inzichten leverden toen ook al averechtse resultaten op. Daardoor blijft de Europese beleidsrente helaas op zijn huidige niveau vastgevroren. Wat kan in deze context een welgekomen 'dooi' veroorzaken? Een verdere daling van de Europese inflatie (zoals verwacht) of een beter geïnspireerd beleidsteam. Liefst met wat meer inzicht en moed en een gedegen economische opleiding in de rugzak.